Qué é cartografia?

Danzar o espazo. Sen en. Non danzar no espazo, senón danzar o espazo. Porque o espazo non é un lugar absoluto e imóbil onde nos situamos, senón unha entidade coa que dialogamos. En cada diálogo, unha nova cidade se crea. O espazo cambia, pois él é a memoria que del temos, como Novoneyra, cando fala do camiñante que vai polo Courel, di que “xa non sabe si olla ou nembra”, se olla ou lembra. O espazo é memoria, por iso os lugares que teñen pouso nos acollen, e os centros comerciais nos expulsan, como lugares sen narrativa. É paradóxico, pois o supostamente lugar vacío é o que non nos deixa continuar a narración; porque non hai espazo vacío. O espazo sempre está a dicir algo. E por iso a natureza é o espazo por excelencia, onde converxen todos os ritmos de todos os tempos.
Vivimos en casas pequenas, en sitios diminutos, di Mar. A xente antes asombrábase de que en Madrid, nun edificio, os habitantes non se coñecesen. Iso pasa hoxe aquí, en Lugo. Os movementos que facemos cada vez están máis limitados. A cidade que o ritmo hexemónico do mundo nos prescribe é un espazo limitado. O espazo determina cómo o habitamos, e cómo o habitamos determina o espazo. Hai pouco tempo, en Madrid, xurdiu unha iniciativa para que os veciños se coñecesen nun edificio, deixándose pegatinas no buzón. Cóntao María Sánchez en Tierra de Mujeres para indicar cómo é curioso que algo que se nos vende como novedoso xa existía dende sempre nas aldeas, onde o espazo da casa era permeable á chamada de calquera veciño que precisase de algo, onde os veciños coidaban uns dos outros, e chamaban a fulanita porque sabían que podía precisar iso, unha chamada. Eu, por exemplo, coñecín aos veciños dos edificios dos lados nunha performance de Cartografía. Temos un grupo de wasap, pero o certo é que, aínda que os meses seguintes á performance falamos máis, o vínculo esvaeceuse. Os vínculos precisan renovarse.
A cuestión do espazo é unha cuestión de tempo, di Cris. Ás veces, invertir o mundo é quedar pousada no pomo da porta, e non abrila. Aguantar nese momento. Non encender a luz cando chegas a casa. Sentir como o espazo está aí, sen ti, e nesa sensación, desprazarte, dar un paso atrás da sensación que te fai centro do mundo constantemente. A arte, ese risco que implica lanzarse ao baleiro, tamén supón unha retirada. Unha retirada da orde do mundo.
Se o espazo non é unha categoría inmóbil, non o vivamos como tal. Experimentar é xogar, recuperar a capacidade de xogo, de inventar mundos, de volver ser nenas na infinita posibilidade do real. Por que facelo? máis ben, por que privarnos diso? As posibilidades dun lugar son as posibilidades dun corpo. Nacemos en relación a un lugar. Vivimos en relación a un lugar. Os vínculos afectivos coas cousas, dos que nos priva o sistema, non son un mero xogo estético, e teñen moito de político, pois o contacto afectivo é un vínculo que imos querer defender. Non máis teatros demolidos, non máis construcións coma a do Garañón.
E aínda hai un camiño aberto para eses lugares que foron arrasados pola especulación, polo peor ritmo dos ritmos imperantes do mundo. Carolina ou Nuria Sotelo, danzando alí, diante do garañón. Devolvéndonos o lugar que nos foi roubado.
Dúas mulleres entran nunha fonte, e gozan. Lembro esa fronteira na que me puxo cartografía, unha das máis intensas para min do festival. A fronteira que me situaba en ‘ti podes meterte tamén’ e por tanto me obrigaba a elixir a miña situación de espectadora, dándolle a esa situación o pracer da actuación, esvaecendo tamén esas xerarquías que establecemos entre o que mira e o que fai, entre os ollos e o resto do corpo, coma se sempre gañase o segundo, coma se ‘facer’ fose máis importante que ‘ver’. Ver é facer, nos dixeron Bea e Eva naquela fonte.
E é un segredo que o espazo sigue murmurando, coma unha fonte.

Nieves Neira


“Bailar la ciudad, ocupar las plazas y rincones de Lugo con creaciones artísticas, es crear ciudad, resignificar los espacios dándoles nuevos y múltiples significados llenos de vida.
El espacio que nos rodea y el uso que hacemos de ellos, nos están también creando a nosotros como personas y como sociedad.
 
Las ciudades muertas, donde los espacios no son intervenibles, donde no se juega en la calle, donde los vecinos no se reúnen en las plazas… donde la ciudad es un un contenedor vacío de vivencias, espacios por los que transitamos en una dirección u otra, para ir , para llegar, pero nunca para estar… Nos convierten en autómatas, nos restringen como seres pensantes y creativos.
 
El éxodo de la vida social a los centros comerciales, que sucede cada vez más en las ciudades, ya no tan grandes, sino en lugares pequeños como Lugo. Es un reflejo de la sociedad consumista en la que vivimos. Poco hay que inventar, que crear, que imaginar en esta relación, donde todo nos viene dado, esta hecho y pensado para consumir, tiendas y terrazas sin sol, donde la diversión se centra en comprar y gastar.
Esto nos enseña, nos educa en este tipo de relaciones sociales y de éstas en referencia al espacio.
 
Cartografía, al igual que otras iniciativas culturales en las calles son un respiro de aire fresco, que nos enseñan y nos recuerdan otras formas de habitar la ciudad, que es básicamente  habitándola. Despertando nuestros sentidos dormidos.
 
Habitar la ciudad es como habitar un hogar, donde suceden tantas cosas a lo largo de una vida, llenando cada rincón de experiencias y recuerdos que se forjan en el mero vivir.
 
La ciudad debería ser lo mismo a nivel comunitario y para mi, Cartografía se trata de eso, de hacer de la ciudad un hogar común, de repensarla e inventarla cada vez que lo necesito, a nivel individual y colectivo.
Tras varias ediciones del Festival muchos espacios antes inertes ahora están cargados de recuerdos, de sensaciones, de pensamientos, están vivos.
Esos callejones vacíos de detrás do Vello Cárcere, ya no  están vacíos, están las manos que amasan la tierra y esa voz profunda de Javi, que escucho cuando paso mezclada con el zumbido del viento que siempre suena ahí. Lo habéis escuchado?
Las ballenas en la Tinería han unido vecinos, que sacan sus sábanas blancas para avisar a los barcos que se aproximan a la costa. Cada vez que paso por la fuente de enfrente de la estación, el agua me llama a meterme por el mero placer de hacerlo…. y así muchos, muchos recuerdos.
Somos seres creativos y la ciudad es nuestro hogar, si conjugamos estos dos factores, tendremos una sociedad acorde a su naturaleza en un hogar lleno de vida”
 
Cris Vilariño
 
 

“Para min Cartografía en movemento é todo un proceso. É explorar a cidade coas lentes do extraordinario, camiñala con ollos que traspasan o cotidiano ata que se da un encontro e un lugar te mira de fronte, te seduce, e te reta ao xogo. Cartografía é xogar. É comezar un diálogo íntimo con ese espazo e misturar desexos e muros, portas e medos, pracer e sombras, pedras e pel, temperaturas, historias e silencios. Os puntos das propostas son como eses aloumiños en lugares recónditos que descubren o sentir do corpo e así, nese tempo, a cidade vaise abrindo, activando…e chega o día, e cartografía é unha masaxe urbana revitalizante que crea conexións profundas entre persoas e lugares; os lugares do corpo- cidade e as persoas que a agarimamos, acompañamos, que ese día nos convertemos nun só corpo feliz, emocionado, apaixonado e vibrante. Para min hai unha imaxe ao espertar esa mañá: as monas vivas, nenas, saltando da man felices á vertixe do inesperado. Confianza, xuntas podemos, saltemos, hai rede. Cada ano novos mapas, diferentes dimensións, outras rutas, novas miradas, pezas e lugares e a ilusión e a entrega de sempre por facer unha cidade máis viva, máis libre, máis humana e nós con ela”

Iria Otero


“Cartografiar é trazar mapas. Neste festival substitúense as ferramentas do cartógrafo, o cartabón, o lapis e o papel, por instrumentos vivos, o corpo e a cidade. Cartografía en movemento é percorrer os espazos de diario e debuxalos cos corpos, desautomatizalos da ollada afeita e reconstruilos.
Pero a Cartografía é ademáis a ciencia que estuda os mapas. Nós non estudamos, máis esta outra Cartografía tamén é descuberta: os espazos, inscritos no instante e resignificados pola acción do corpo e da ollada, recuperan o fulgor de terra atopada na máis brillante empresa ulturamarina.
Cartografía en movemento é pois, para min, transformación e encontro coa cidade. Un encontro coa cidade-lugar (o espazo) e coa cidade-colectividade (as persoas).
Mestúranse así en Cartografía, e quedan inscritos na cidade, momentos de vida. Da vida vivida e da vida soñada. Este mesmo setembro, sen ir máis lonxe, na VII edición do festival, presenciamos a aterraxe dunha nave espacial diante do pazo de San Marcos, onde pouco antes exorcizamos xuntos o horror do holocausto. Non moi lonxe de alí, o monstro amigo da nosa infancia achegouse a nós para dicirnos adeus. Nese mesmo día Lorca visitou o adro da catedral que, por certo, fora pouco antes debuxada por corpos de mulleres.
Houbo este ano tamén en Cartografía chegadas a casa e encontros caóticos e espectaculares na praza da Soidade. Houbo xente bailando agarrada e cortando o tráfico na Praza Maior, onde pouco despois viaxamos aos anos 20 a un aberto de swing. Ademáis, os vellos camelios do parque reviviron un comezo, un final e un reencontro, mentres que noutro xardín non tan lonxe de alí dúas mulleres renaceron en auga polo só gusto de facelo. Aprendimos a respirar e acabamos bailando, e testemuñamos como o vello cárcere se trasformou en lugar de encontro e vangarda.

Cartografiamos para transformar o mundo”. María Grandío

 

 
 
 
 

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Twitter picture

You are commenting using your Twitter account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

%d bloggers like this: